Mark van Overeem

A Wish in Return

In 2013 verbleef Mark van Overeem (1970, Houten) twee maanden in Israël. Naar aanleiding van zijn verblijf en speciaal voor GEM maakt Van Overeem de installatie A Wish in Return. De installatie gaat over de binnenruimte van de veelal door de mens zelf opgelegde grenzen in ruimte en tijd, zoals bijvoorbeeld de afscheidingsmuur. In de tentoonstellingszaal van GEM bouwt hij een tuin zoals de openbare plekken en parken hem in Jeruzalem bij nacht raakten: een apocalyptische wereld waarin alles stil lijkt te staan. Voor Van Overeem is het alsof Jeruzalem aan de vooravond staat van een aardbeving, zoals de aardbeving in 1927. Binnen deze nachtelijke ruimte in GEM neemt de bezoeker, voorzien van zaklamp en deken, zelf deel aan de installatie en wordt tegelijkertijd een figurant ten opzichte van de andere bezoekers.

Gedurende zijn carrière als kunstenaar is Mark van Overeem altijd al gefascineerd door grenzen, spiegelingen en herhalingen en de binnenruimte die door de grenzen ontstaat. Hij heeft deze fenomenen lange tijd onderzocht met olieverf op plaatmateriaal, maar werpt voor zijn nieuwere werk de blik op de menselijke omgeving en koppelt daarbij de denkbeeldige werkelijkheid aan de tastbare werkelijkheid. Hij gebruikt nu fotografie en past dit medium op architectonische schaal toe in zijn ruimtewerken, zoals hij zijn installaties zelf noemt.

Het zijn voornamelijk sociale onderwerpen die hem trekken, bijvoorbeeld de Hutongs, 700 jaar oude woonwijken in Beijing die langzaamaan verdwijnen, of zoals in het geval van A Wish in Return, de tijd die hij in Israel verbleef. Toch maakt Van Overeem zijn werk niet vanuit ideologisch geëngageerde motieven. De associaties die uit zijn werk voortkomen zijn persoonlijk, hij kiest daarbij geen kant en draagt geen oplossingen aan. Het gaat hem om de beleving van de begrenzing en hij brengt die beleving, die voor iedereen voelbaar maar anders is, over op het publiek.

In de installatie A Wish in Return speelt de bezoeker zelf een grote rol, doordat hij of zij gehuld in een deken en gewapend met een zaklamp door het nachtelijk labyrint van werkelijkheid, illusie en spiegelingen loopt. Met A Wish in Return verwijst Van Overeem terug naar de openbare plekken van Jeruzalem, maar creëert hij ook weer een nieuwe omsloten ruimte waarin vrije associaties kunnen ontstaan. Hij speelt daarbij met reproductie en herhaling. Dit spel komt ook terug in het andere werk wat hij in GEM toont. In kabinetten zijn werken te zien waarbij hij foto’s over schilderijen geprint heeft om deze vervolgens als objecten in de ruimte te plaatsen. In een van de kabinetten toont hij Presenting the Present; een schilderij dat zichzelf herhaalt zoals het in de ruimte te zien is. Hierdoor is het werk site specific geworden en krijgt het een tijdelijkheid: voor de duur van de tentoonstelling.

De tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds, Stroom Den Haag, Lammertink groep, Bierens Verf & Wand.